Güneş Sistemi‘mizde yeraltı okyanusları olan dünyaları mutlaka araştırmamız gerektiğini düşünüyoruz ve bu aşamada ilk hedeflerimiz Jüpiter‘in uydusu Europa ve Satürn‘ün uydusu Enceladus. Bu iki gök cisminin bu kadar ilgi görmesinin nedeni, üzerlerinde sıvı su içeren okyanuslar olduğunu düşünmemiz. Dünya‘da su bol miktarda bulunuyor ve suyun hayat için ne kadar önemli olduğunu biliyoruz, o yüzden bu konuya bu kadar ilgi duyuyoruz. Çoğu insan bu nedenle, adı geçen uyduların donmuş yerkabuklarının altında yaşam izlerinin gizlenmekte olduğunu düşünüyor.
Mühendisler, bazılarının kalınlığı 10-19 kilometre arasında olan bu kalın buz kütlelerinin altını aylarca araştıracak robotik denizaltılar geliştirmeyi hedefliyor. Geliştirilen konseptlerden bir tanesi NASA‘nın California’daki Jet Propulsion Laboratory (JPL) laboratuvarında bulunuyor. Bu araç, bir buz katmanının üzerinde yürüyebilecek. Buoyant Rover for Under-Ice Exploration teriminin kısaltması olan BRUIE adını taşıyan bu araç, beraberinde bir dizi bilimsel cihaz ile uzay okyanuslarını tarayacak ve yaşamın izlerini araştıracak.
BRUIE ekibi bir prototip hazırladı ve Alaska ile Arktik bölgesinde test etti bile. BRUIE prototipi bir metre boyunda bir denizaltı. Üzerinde iki tekerlek, kameralar ve suda çözünmüş olan oksijeni, suyun tuzluluk oranını, basıncını ve sıcaklığını ölçecek cihazlar bulunuyor.
JPL’nin BRUIE projesinin lideri, bilim insanı Kevin Hand, “uzaklardaki bu okyanusların üzerini kaplayan buz katmanı, altında gizlediği okyanusa açılan bir kapı olabilir ve buzun kimyası bu okyanuslardaki hayatı besliyor olabilir. Dünya‘da, kutuplardaki okyanusların üzerindeki buz tabakası benzer bir işleve sahip. Ekibimiz, su ile buzun buluştuğu yerde olan bitenlerle özel olarak ilgileniyor” diyor.
Avustralya’nın Antarktika’daki Casey araştırma istasyonu, bu buzlu dünyalardakine benzer bir ortamda yer alıyor. Araştırma aracı bir kablo ile bağlandı ve su ile buzun buluştuğu noktaya gönderildi. Bu bölgeye “buz-su arabirimi” adı veriliyor. Bu alan, diğer denizaltılara sorunlar çıkarıyor, zira okyanus akıntıları robotik araştırma araçlarının ya parçalanmasına ya da konumlarını korumak için çok fazla enerji harcamasına neden oluyor. Ancak, BRUIE suyun üzerinde kalabilme yeteneğini avantaj olarak kullanacak ve buzdan çatıya kendini ters bir çıpa gibi sabitleyecek. Bu pozisyonda sabit kalan BRUIE, çevresinin fotoğraflarını çekecek ve veri toplayacak.
Araçta bulunan bilimsel analiz cihazları Antarktika suyunun bazı özelliklerini ölçecek. Diğer taraftan, bilim insanları hala uzaydaki okyanuslarda nasıl bir kimya olduğunu bilmiyorlar. Bu dünyalarda yaşam izlerini tespit etmek için, bilim insanlarının bambaşka bir dizi cihaz kullanması da gerekebilir. Bu yüzden, sıradaki Europa Clipper gibi NASA görevleri çok önemli, çünkü bu görevler, Europa gibi bir buz dünyasının kimyasını tam olarak anlamamızı sağlayacak. Bunu anladıktan sonra, astronomlar ve mühendisler, yeraltı okyanuslarını araştırmak için BRUIE’nin üzerine ne tür cihazlar eklemek gerektiğini bilecekler.
Kaynak: How It Works