NASA, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) uzay programlarını yürüten kurumdur. ABD’nin uzay çalışmalarına yön veren bir kurum olan NASA, Ay’a ayak basan ilk insan programı olan Apollo’yu başarıyla uygulamıştır.
Uzay araştırmalarının en önemli kurumlarından biri olan NASA, 1958 yılından bu yana yüzlerce uzay görevini ve programını uyguladı.
Amerika ile Rusya arasındaki uzay yarışında uzaya ilk uydu ve ilk insan gönderme yarışını Rusya, Ay’a ilk insan gönderme yarışını da Amerika kazandı.
NASA, “National Aeronautics and Space Administration” ifadesinin kısaltmasıdır. Türkçesi ‘Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’ şeklindedir.
![]()
NASA’nın Tarihi
Amerika’nın 34. başkanı Dwight David Eisenhower tarafından 29 Temmuz 1958 tarihinde askeri amaçlarla kurulan NASA, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren sivil hayata yönelik faaliyetlere başladı. NASA’nın kuruluşu, ABD’nin Rusya ile “uzay yarışına” katılması anlamına geliyor.
NACA (National Advisory Committee for Aeronautics) yani “Havacılık Alanında Ulusal Danışma Komitesi”, 1915 yılında faaliyete başladı. NACA, “NASA’nın öncü kuruluşu” olarak kabul ediliyor. ABD’nin savaş uçakları tasarımları üzerinde çalışmalar yapmış, 1946 yılından itibaren de süpersonik roketler üzerinde çalışmalar yapmıştır.
1950’li yıllarda Amerika ve Sovyetler Birliği arasında “uzaya uydu gönderme” rekabeti yaşanıyordu. Sovyetler Birliği’nin (Rusya) ürettiği “Sputnik-1” adlı uydu, 4 Ekim 1957 tarihinde uzaya ulaşmayı başaran ilk insan yapımı uydu olarak tarihe geçti.
Sovyetler, bu anlamda uzay rekabetinin ilk raundunu kazanmış oldu. Bu gelişmenin ardından ABD ile Rusya arasında “Sputnik krizi” adı verilen ve “uzay yarışı” sürecinin başlangıcını oluşturan kriz yaşandı. ABD, Rusların gerisinde kalmamak için bir takım önlemler aldı.
İkinci Dünya Savaşı sonrası aerodinamik uzmanları, NACA’ya katıldı. Jet motorları ve süpersonik uçakların tasarımı ve üretimi konusunda ilerleme kaydedildi. Başkan Eisenhower, 29 Temmuz 1958 tarihinde NACA’nın adını NASA olarak değiştiren yasayı onayladı. Böylece NASA kurulmuş oldu.
1 Ekim 1958’de, NASA’nın, 4 laboratuvarı, 8 bin personeli ve 100 milyon dolarlık bütçesi vardı. Daha sonra askeri araştırmalar, balistik füze araştırmaları, donanma ve hava araştırmaları için bazı ajanslar kuruldu. Kaliforniya’daki jet laboratuarı NASA bünyesine katıldı.
Wernher Magnus Maximilian von Braun, Amerika ve Almanya’da roket gelişimini sağlayan bilim adamıdır. “Amerika uzay programının babası” olarak bilinir. Von Braun, Ay’a insan gönderilmesini sağlayan Apollo programında kullanılan “Satürn V” adlı roketi tasarlayan isimdir.
Sputnik Krizi
ABD ile Sovyetler Birliği arasında 1950’li yıllarda yaşanan “Uzay” krizidir.
Bu yıllarda yaşanan uzaya ilk kez uydu gönderme rekabeti sırasında Rusya, “Sputnik-1” adı verilen küçük bir uyduyu 4 Ekim 1957 tarihinde uzaya gönderdiğini ve yörüngeye oturttuğunu duyurdu.
ABD açısından büyük bir şoka sebep olan bu olay üzerine Amerikalılar, Sovyetlerin uzaya nükleer silah gönderebileceği ve uzay teknolojisinde geri kalacakları düşüncesine kapıldı.
Dönemin ABD Başkanı Dwight David Eisenhower, askeri harcamaları kısıtlamak ve uzay programı geliştirememekle suçlandı.
Bunun üzerine ABD, 1 yıl içinde 11 uydu fırlatma denemesi yaptı; ancak hiçbirinde başarılı olamadı.
Sovyetler Birliği, 3 Kasım 1957 tarihinde bu sefer “Sputnik-2” adlı ikinci uyduyu “Laika” adlı bir köpekle uzaya fırlattı ve başarılı oldu. Böylece Ruslar, uzaya canlı gönderen ilk ülke oldu. Ruslar, Uzay Çağı’nı açarak rekabeti kazanan ülke olarak tarihe geçti.
Amerika ise, NASA sayesinde ilk insanlı uçuş programını uyguladı. 1969-1972 yılları arasında gerçekleşen Apollo Projesi kapsamında Ay’a 12 astronot gönderen Amerika, Rusya ile rekabetinde bir adım öne geçti.
Bu proje kapsamında Ay’a ilk ayak basan insan da bir Amerikalı olarak tarihe geçti. Gelinen aşamada Amerika ve Rusya ortak uzay programları uygulamaktadır.
Kaynak: wikipedia
Kesinlikle okumaya değer bilgiler. Tavsiye ederim.