NASA‘nın Mars‘a yolladığı yalnız kaşif Curiosity, Gale Krateri’ndeki bilimsel araştırmalarına devam ederken, Avrupa Uzay Ajansı da Rusya ile işbirliğine giderek geliştirdiği ExoMars projesiyle kızıl gezegene yeni bir robot kaşif indirmeye hazırlanıyor.
Roscosmos ile ortaklaşa geliştirilen Schiaparelli iniş aracıyla Mars yüzeyine ayak basması hedeflenen robot için 19 Ekim 2016’da bir deneme inişi gerçekleştirildi. Test pek de başarılı sayılmazdı; paraşütte sorun oluştu ve modül 3,7 km yükseklikten serbest düşüşe geçip saatte 540 km hızla yüzeye çakıldı. Ancak Mars‘ta eksobiyoloji ve jeokimya araştırmaları yapacak robot kaşifin 2020’de gezegene sağ salim indirilmesi için gereken tüm veriler elde edilmiş oldu.
Kızıl gezegende bir zamanlar yaşam var mıydı ? İşte ExoMars bu soruya odaklanıyor. Bunun için öncelikle olası yaşam izlerinin takip edilebileceği, jeolojik açıdan zorluk çıkarmayacak bir bölge seçilmeli. Aday bölgeler olarak öne çıkan yerler Oxia Planum ovası ve Mawrth Vallis vadisi. Aracın bunlardan hangisine ineceği 2019’da kesinleşecek. Kuzey yarımkürede bulunan bu adaylar, gezegenin sulak geçmişine dair önemli jeolojik izler barındırıyor.
Enerjisini, üzerindeki güneş panellerinden karşılayan keşif ve araştırma robotu, Mars yüzeyini 2 metre derinliğe kadar delip çeşitli örnekler toplayacak. Ayrıca güçlü Mars rüzgarlarını ve bunların oluşturduğu kum fırtınalarını da araştırması hedefleniyor. Tabii inişi sırasında kendisine meydan okuyacak tüm zorlukların üstesinden gelip yere ayak basabilirse..
Saatte 20 bin km hızla Mars atmosferine dalış yapacak olan ExoMars iniş modülü, yavaşlamak için kullanacağı ilk paraşüt açıldıktan 30 saniye sonra ondan kurtulup, kendisini ses hızının altına düşürecek ikinci dev paraşütünü açmak zorunda. Bu esnada aracın üzerindeki radar, yere olan uzaklığı ölçerek kontrollü bir iniş gerçekleştirilmesine yardımcı olacak. Hız kesmek için kullanılan roket türbinleri de devreye girdiğinde aracın hatasız bir şekilde inmesi için gereken her şey yerine getirilmiş oluyor.
Teknik Detaylar
Kızılötesi Spektrometre: Panoramik kamerasını kullanrak çevreyi tarıyor ve araştırılması gereken hedefleri belirliyor.
Raman Lazer Spektrometresi: Lazer kullanan bu aygıt alınan örneklerin içinde organik madde ve bileşenler arayacak.
PanCam: Mars yüzeyi bu panoramik kamera ile taranıp haritası çıkaralacak.
Adron: Yer altında su arayan bu cihaz sondaj yapılacak noktaları belirleyecek.
Sondaj: Robotta bulunan delici ile iki metre derinlikten zemin örnekleri alınabiliyor.
Organik Molekül Analizi: ExoMars’taki en büyük cihaz olan MOMA, toplanan örneklerde biyolojik madde arayacak.
Multispektral Görüntüleme: Delicinin topladığı örnekler kayaların mineralojisini analiz edecek.
Kaynak: Popular Science