Urartular kendilerine belkide çok zor bir yer seçmişlerdi.
Hitit dönneminde Doğu Anadolu bölgesi pek çok kasabaya eşlik etmekteydi. Ancak coğrafyanın zorlu olması Hitit krallarının orada örgütlenen derebeyleri ile iş birliği yapmasına sebep olmaktaydı. Van Gölü ve çevresindeki dağlar, tarım ve madencilik olanakları ile hayli bereketli olsa da sert topografya, özgün toplulukları ön plana çıkarmaktaydı.
MÖ 1000’li yıllarda Hurri kökenli oldukları tespit edilen Urartular, bölgede yayıldılar. Pek çok beylik ekseninde Van Gölü ve çevresine yerleştiler. Beylikler krallığa dönüştüğünde Karadeniz kıyılarından, Halep’e uzanan büyük uygarlık ortaya çıkacaktı.
Van Gölü binlerce yıl önce çekilerek kıyılarını daraltır. Bu süreçte Tuşpa sakinleri, göl kıyılarında pek çok eser yükseltir. Van Gölü yeniden genişleme emareleri gösterdiğinde ise Urartular yapılarını terk etmek durumunda kalırlar. Van Gölü’nde dalgıç eşliğinde devam eden çalışmalar, gölün yuttuğu 3000 yıllık kaleyi ortaya çıkarmıştır. Üstelik Van Gölü’nün sodalı suyu, kesme taşları ilk günkü gibi korumaktayken…
Krallık Dönemi
MÖ 850‘lerde Asur kralı I. Şalmaneser, Urartu akınları düzenlediğinde dağınık beylikler merkezi yönetimin öneminde birleştiler. Nitekim Sarduri öncülüğünde Urartu Krallığı kuruldu ve başkentlerini Tuşpa (Van) olarak belirledi. Van Gölü’nden geniş bir alanda faaliyet gösteren Urartular, dağlar ve platolarda hayvancılık yaparken, sulak vadilerde ileri seviye tarım yaptılar. Arkeolojik kazılarda ortaya çıkan sulama kanalları, yapay göller ve kurutulmuş bataklıklar teknik gelişmişliklerini gösterir.
Urartular, şehirlerde kurdukları kanalizasyon sistemlerinden, saray ve tapınaklara mimari anlamda da gelişkin bir topluluk özelliği gösterir. Çevre krallıkların Tuşpa’ya(Van) akın düzenlemesi boşuna değildir. Urartular aynı zamanda çıkardıkları madenleri ustalıkla işleyen birer zanaatçıdırlar.
MÖ 800 ve 600 arası krallığın zirvesidir. Tuttukları kayıtlar ve Asurlularla yaptıkları anlaşmalar tabletlerden takip edilebilir. Ancak 7. yüzyılda İskitlerin yağma hareketleri Urartuları aşama aşama zayıflatmıştır. Medlerin Tuşpa’yı işgali ise Urartu Devleti’nin yıkılışı anlamına gelecektir.
Kaynak: Büyük İnsanlık Tarihi
Bir sonraki yazımız olan hitit medeniyeti anlatımına göz atmanızı tavsiye ederiz. Bir çok medeniyete sitemizde ulaşabileceğiniz gibi talep ettiğiniz medeniyetleri sizler için araştırıp paylaşabiliriz. Sadece yorumlarda bildirmeniz yeterli olacaktır.