Şeytan Kulesi (Wyoming, ABD)

0

Black Hills Milli Ormanı’nı meydana getiren ağaçların üzerinde yükselen bu devasa anıt, doğrudan yeraltından fırlamış gibi görünüyor. Bu görkemli jeolojik oluşum, aslında dünyanın en büyük sütunlu eklem örneği. Şeytan Kulesi (Devils Tower) tabanından zirveye kadar 264 metre yüksekliğe ulaşıyor ve üç metre çapındaki altıgen sütunlardan oluşuyor.

Jeologlar, Dünyaʼnın çekirdeğindeki alevlerden doğan bu oluşumun, yerkabuğundan magma halinde yükselip yüzeye yaklaşınca soğuduğunu kabul ediyor. Kayaçlara eşsiz geometrik şekillerini veren de bu soğuma süreci. Magmatik kayaç soğudukça baskı noktalarının etrafında büzülmeye başlıyor ve zamanla bu noktaların etrafında basınç birikiyor.

Sonuç olarak çatlaklar, basıncı serbest bırakan, yukarıdan aşağı doğru uzanan ve yapının çok sütunlu mimarisini oluşturan belirgin altıgen şekiller oluşturuyor. Jeologlar sütunlu eklemlerin nasıl oluştuğu konusunda hemfikir olsalar da Şeytan Kulesi’nin sıradışı büyüklüğü hala kafaları karıştırıyor.

Çözülemeyen Şeytan Kulesi

Stok Kuramı

1800’lerin sonlarında Carpenter ve Russell adlı jeologlar Şeytan Kulesi’nin magmatik bir intrüzyon sonucunda oluştuğunu, yerkabuğundan çıkıp yüzeydeki tortul kayacın içine girdiğini öne sürdü. Buna “stok” deniyor. Çevredeki katmanlar daha sonra aşındı ve geriye kule kaldı.

Lakolit Kuramı

Darton ve O’Hara adlı bilim insanları 1907’de benzer bir açıklama yaparak, sütunlu eklemlerin mantar şeklinde bir lakolit halinde oluştuğunu öne sürdüler. Lakolit stokla aynı şekilde oluşuyor ama yatay kesiti açılı bir blok yerine yuvarlak bir tümseğe benziyor.

Volkanik Tıkaç Kuramı

Bölgede volkanik aktivite görüldüğüne dair fazla delil yok ama bazı jeologlar altıgen kayaçların tarih öncesi bir yanardağın altında oluştuğunu düşünüyor. Volkanik kül gibi deliller olmadan bunu doğrulamak zor. Olası deliller de aşınıp gitmiş olabilir.

Maar Diyatrem Kuramı

Maar diyatrem yanardağı ateş püskürmesiyle değil, aşırı ısınan yeraltı suyunun patlamasıyla oluşuyor. Buhar oluştukça basınç, kayacın tepesini patlatarak bir krater meydana getirebiliyor. Oluşan boşluğu lav doldurmuş ve soğuyunca büyük bir sütunlu eklem haline gelmiş olabilir.

Kaynak: How It Works

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku

G-B0ZQSMMP2T