Karanlık Madde

0

Gökbilimciler 1930’lardan bu yana evrenin sırf görebildiğimiz maddeden çok daha fazlasını içerdiğini biliyorlar. Normal, yani baryonik madde istemese de ışıkla ve elektromanyetik radyasyonun diğer türleriyle etkileşime giriyor.

Yıldızlar görünür ışık yayıyor, sıcak gazlarsa X ışınları. Evrenin en soğuk maddesi bile hem radyo dalgası hem de kızılötesi dalgalar yayıyor. Bu tür maddelerden oluşan bulutlar da geçen radyasyonu emiyor.

Ancak ışığı tümüyle hiçe sayan bir madde sınıfı daha var. Bu, aslında karanlık değil de tüm radyasyon türlerine karşı tümüyle şeffaf olan “karanlık madde”. Bu maddeyi bir tek etrafındaki görülebilir nesneler üzerindeki kütle çekim etkisi ele veriyor. Örneğin galaksi kümelerindeki galaksileri ve galaksilerdeki yıldızların yörüngelerini etkiliyor.

Gökbilimciler kısa süre önce, ”kütle çekimsel mercek etkisi” (büyük madde birikimlerinin yakından geçen ışık dalgalarını yolundan saptırması) sayesinde karanlık madde dağılımının haritasını çıkarmak için teknikler geliştirdiler.

Kanıtlar gösteriyor ki karanlık madde görünür maddeden kabaca altı kat fazla. İyi ama karanlık madde neden oluşuyor? Gökbilimciler eskiden “dev kütleli kompakt hale nesneleri” ya da MACHO denen nesnelerin (tek başına gezegen ya da kara delik gibi çok karanlık ve saptanması zor oluşumlar) bu işte payı olduğuna inanıyorlardı.

Ancak teleskoplarımız geliştikçe bu nesnelerin olguyu açıklamaya yetmediği ortaya çıktı. Onun yerine kozmologlar artık karanlık maddenin “zayıf etkileşimli büyük kütleli parçacıklardan”, yani WIMP’lerden (radyasyonla ya da normal maddeyle etkileşime ama büyük kütleli egzotik atom altı parçacıklar) oluştuğunu düşünüyor fakat WIMP’lerin tam olarak ne olduğu sorusu hala yanıt bekliyor.

Kaynak: How Iw Works

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku

G-B0ZQSMMP2T