Örümcekler neredeyse 400 milyon yıldır dünyada yaşıyor. Okyanustan çıkıp karada yaşamaya başlayan ilk hayvanlar arasındaydılar ve tüm kitlesel yok oluş olaylarından kurtuldular, hatta dinozorlarla birlikte yaşadılar. Kehribar fosilleri, 30 milyon yıl önceki örümceklerin bugünkülerle hemen hemen aynı olduklarını gösteriyor. Örümcekler, sotaya yatmak ve havadaki bir ipten süzülüp avına kement atmak gibi karmaşık avcılık davranışları sergiliyor. Bazıları avını yakalamak için ağ örerken bazıları da onunla uğraşmayıp açıkta avlanıyor.
Örümceklerin üremesi karmaşık ve tehlikeli bir süreç. Dişiler erkeklerden çok daha büyük ve çiftleşmeden sonra eşlerini öldürmeye meyilliler. Erkek örümcek, ipeğe sarılmış sulu bir av parçasını dişiye “hediye ederek” onu kandırmaya çalışıyor. Bu hediyelerin %70ʻi değersiz kalıntılardan oluşsa da erkeğin kaçmasına yetecek bir süre boyunca dişinin dikkatini dağıtabiliyor.
Örümceklerin ürettiği ipek asırlardır bilim insanlarını şaşırtıyor. Örümcek ipeği çelikten beş kat daha güçlü ve bunu nasıl başardıklarını hala tam olarak anlayamıyoruz. İplik önce sıvı olarak ortaya çıkıyor ve asidik ipek kanalından geçince hızla katılaşıyor.
İpek bezleri yedi farklı iplik çeşidi üretiyor. Bazı iplikler avı sarmalamak için kullanılırken bazıları da ağ yapımında kullanılıyor. En güçlü ipek, örümcek düşerse onu tutacak güvenlik iplerinin yapımında kullanılıyor. Bedeninin her parçası örümceğin yaşamında önemli rol oynuyor.
Örümcek İpeği
Tıp bilimi onlarca yıldır yapay örümcek ipeği üretmeye çalışıyor. Böyle bir malzeme hasarlı dokuları onarmak, ilaçları vücuda ulaştırmak ve zararlı bakterilere karşı koruma sağlamak için kullanılabilir. Araştırmacılar organik proteini ipliklere ve tabakalara zerk etmenin bir yolunu buldular.
Bir gün bunlar hücre iskeleti olarak kullanılabilir ve gelecekte kanser tedavisine fayda sağlayabilir. Bu teknik henüz başlangıç aşamasında ve şekillerini koruyan ipek proteinleri oluşturabilmiş değiliz. Evrim o kadar karmaşık bir malzeme üretmiş ki en zeki insanlar bile onu kopyalamayı henüz başaramadı.
100.000 Örümceğimsi
Örümcekler, örümceğimsiler (Arachnida) sınıfının 11 şubesinden birisi. Bu sınıfta pire gibi küçük örümceğimsilerin yanı sıra sarı ömer ve kamçılı akrep gibi büyük avcılar da yer alıyor. Tüm örümceğimsilerin dış iskeleti ve dört çift bacağı var, ancak birbirlerinden çok farklı şekillerde ayrılıyorlar. Örneğin akreplerin tıknaz pençeleri ve kıvrık bir iğnesi, kenelerin ise bolca kan biriktirebildikleri geniş karınları var.
Bazı örümceğimsiler su altında yaşıyor. Örneğin su örümceği yüzeydeyken ipek ve yapışkan proteinden oluşan küre gibi bir ağ örüyor. Bu ağı şişirip su altına indiriyor ve vaktinin çoğunu orada geçiriyor. Yalnızca su altındaki evinin oksijenini tazelemek için yüzeye çıkıyor. Ayrıca 5.000 civarında su kenesi türü var. Bunlar hayatlarına parazit olarak başlıyor, büyüdüklerinde sudaki küçük kabukluları avlamaya başlıyorlar.
Kaynak: How It Works