Büyük Camgöz (Cetorhinus Maximus)

En sevdiğiniz plajda takılıyorsunuz ve aniden suda bir yüzgeç beliriyor. Oh hayır, sorun nedir? Endişelenmeyin. Büyük camgöz sadece bir plankton yiyicidir.

Büyük camgöz (Cetorhinus maximus), dünyanın en büyük balığı olan balina köpek balığından sonra gelen dünyanın 2. büyük balığı ve balina köpek balığı ve megamouth köpek balığı ile birlikte üç plankton yiyen köpek balığı türünden biridir. 

10 metre uzunluğa ve 3 ton ağırlığa ulaşabilir. 12 ya da 15 metre uzunluğunda olan daha  büyüklerinin görüldüğü söylenmiş ancak bunlar bugüne kadar kanıtlanamamıştır.

3 metreden daha küçüklerini bulmak çok zordur ve bugüne kadar görülen en küçüğü 1,7 metredir. Akvaryum ortamında 23 cm’ye düşebilir.

En çok dikkat çeken dış özelliği, dev büyüklüğünün yanında bir de beş adet dev solungaç aralığıdır. Burnu çok uzundur ve ağzı açık yüzerken yukarıya doğru dikilir. Kuyruk yüzgeci güçlü bir yanal salma ve hilal şekline sahiptir.

Büyük camgöz çoğunlukla tek renklidir ve bu renk genellikle koyu gri ya da siyah olur. Vücudunun üst kısmı alt kısmından daha koyu renkli olmakla beraber karnında lekeleri olanları da görülmüştür.

İki adet sırt yüzgeci vardır ve karaciğeri bütün vücut ağırlığının %25’ini oluşturur.

Sınıflandırma

• Krallık: Animalia
• Şube: Chordata
• Sınıf: Elasmobranchii
• Sipariş: Lamniformes
• Aile: Cetorhinidae
• Cins: Cetorhinus
• Türler: Maximus

Yaşama Alanı

Büyük camgöze dünyanın neredeyse bütün denizlerinde rastlamak mümkündür. Soğuk ve fazla ılık olmayan suyu tercih eder ve planktonun mevsimsel bollaştığı bölgeleri takip eder. En sık görülmüş oldukları bölgeler şunlardır:

• Atlantik okyanusu (Neufundland ile Florida arasındaki açık denizde.Brezilya’nın güneyi, Arjantin, Güney Afrika, Akdeniz, Kuzey denizi, Norveç ve Islanda açıklarında.)
• Büyük Okyanus (Japonya, Kore, Çin, Avustralya’nın güneyi, Yeni Zelanda, Tazmanya, Şile, Peru, Ekvador ve Kaliforniya golfu ile Alaska golfu arasındaki bölgede.) Hint okyanusunda görüldüğü hakkında belgeler yoktur.

Plymouth kentinde bulunan Marine Biological Association’in 2002 yılında başlattığı ve 3 yıl süren bir bilimsel araştırma ile 21 büyük camgöze uydu yardımı ile kontrol edilebilen sinyal verici cihazlar takılmıştır. 

Bu araştırmanın sonucunda o zamana kadar yapılmış olan birçok tahminin yanlış olduğu ortaya çıkmıştır; büyük camgöz’ün açık denizlerde çok büyük mesafeler katettiği ve eskiden düşünüldüğünden çok daha derin olan 700 metreye kadar dalabildiği kanıtlanmıştır.

Ayrıca tahmin edildiği gibi kış uykusuna yattığı ve bu zaman içerisinde solungaç filtrelerini yenilediği de yanlış çıkmıştır.

Beslenme

Büyük camgöz, aynı balina köpek balığı gibi sadece deniz suyundan plankton filtreleyerek beslenir ama balina köpek balığının yaptığı gibi aktif bir şekilde suyu kendi gücüyle içine çekip dışarıya püskürtmez; çok büyük olan ağzı daima açık vaziyette dolaşarak suyu solungaçlarıyla tarar.

Bu şekilde her saatte 2000 litre deniz suyunu filtrelemiş ve bu suyun içindeki küçük hayvanları toplamış olur.

Üreme

Büyük camgöz’ün çiftleşme davranışı hakkında pek bir şey bilinmemektedir. Ancak birbirleriyle paralel yüzme ve büyük gruplar halinde toplanma gibi kur yapma davranışları sergiledikleri düşünülmektedir. Çiftleşme sırasında, dişlerini eşlerine tutunmak için kullanırlar.

Olgunluk yaşının 6 ile 13 yaşları arasında ve 4.6-6 metre arasında, üreme sıklığının 2 ila 4 yıl ve gebelik süresinin yaklaşık 3 yıl olduğu düşünülmektedir. Yavru köpek balıkları doğumda yaklaşık 4-5 metre uzunluğundadır.

Altı doğmamış yavruyu taşıyan sadece bir hamile dişinin yakalandığı bilinmektedir.  Çiftleşmenin, sığ sulara geçişini takiben yaz başlarında ve yaz sonlarında doğumda meydana geldiği düşünülmektedir. Büyük camgöz’ün tam ömrü bilinmemektedir, ancak uzmanlar yaklaşık 50 yıl olduğunu tahmin etmektedir.

Korunma

Büyük camgöz, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği’nin (International Union for Conservation of Nature) kırmızı listesinde savunmasız olarak listelenmiştir.

Büyük camgöz tehditlere karşı özellikle hassastır, çünkü olgunlaşması ve üremesi yavaşlar. Bu köpek balığı’nın nesli tükenmekte olan yönü, 2005 yılında Guernsey Post tarafından verilen bir posta pulu ile duyurulmuştur.

Kaynak: thoughtco