Kuzey Akım doğalgaz boru hattı, modern dünyayı beslemek için gereken gelişmiş mühendisliği gözler önünde seren, destansı bir yapı. Gezegenimizin enerji ihtiyacı katlanarak artıyor. Her yıl daha çok insan doğuyor, onları barındırmak için daha çok ev inşa ediliyor ve her yeni eve elektrik ve doğalgaz bağlanması gerekiyor. Enerjiye duyduğumuz açlık çok fazla ve azalacak gibi de görünmüyor.
Sürekli artan enerji ihtiyacını karşılayabilmek için yeni ve yaratıcı enerji üretim teknolojileri devreye alınıyor. Bunların çoğunun kalbinde yenilenebilirlik var. Bu konuda kayda değer ilerleme kaydedildi: Rüzgâr tarlaları, deniz türbinleri ve güneş enerjisi santralleri ülkelerin elektrik şebekelerine giderek daha fazla katkıda bulunuyor. Yenilenebilir enerji kaynakları, ısınan gezegenimiz için kuşkusuz ki en iyi seçenek. Ancak ne yazık ki mevcut enerji talebi, yenilenebilir kaynaklarla üretilen miktardan çok daha ağır basıyor ve bu açığın başka yöntemlerle kapatılması gerekiyor.
Avrupa için bu açığı kapatmanın yolu, Kuzey Akım (Nord Stream) adlı ikiz boru hattı sistemi, yani Baltık Denizi’nin dibinden geçen 1.224 kilometrelik iki doğalgaz borusu. Boru hattı, kuzeybatı Rusya’yı kuzeydoğu Almanya’ya bağlıyor ve yılda 55 milyar metreküp doğalgazı Sibirya’nın doğalgaz sahalarından Avrupa’nın kalbine taşıma kapasitesine sahip. İkinci bir boru hattı olan Kuzey Akım 2 bu kapasiteyi ikiye katlayacak. Yeni hattın bu yıl faaliyete geçmesi bekleniyordu ama ABD’nin yaptırımları nedeniyle inşaat durdu.
Tahmin edebileceğiniz gibi, böylesi bir boru hattı eleştirilere de hedef oluyor. Ömrü 50 yıldan fazla olan Kuzey Akım, yenilenebilir olmayan enerjinin gelecekte tüketilmeye devam etmesini, hatta boru hattının yüksek kapasitesi nedeniyle daha da fazla tüketilmesini sağlayacak. Buna ek olarak, Baltık Denizi’nin 1.224 kilometresinden geçen boru hattı nedeniyle WWF gibi çevreci kuruluşlar da endişelerini dile getiriyor: Projenin karmaşık ekosistemlere ve hassas deniz habitatlarına zarar verme veya bunları yerlerinden etme potansiyeli var.
Bu çevresel kaygıları görmezden gelmemiz elbette mümkün değil ama Kuzey Akım’ın tüm zamanların en etkileyici mühendislik başarılarından biri olduğunu da kabul etmek gerekiyor. Projede hem küçük hem de büyük ölçekte son teknoloji kullanılıyor. 24 dalgıç barındırabilen bir denizaltı istasyonu, dört futbol sahası uzunluğuna ulaşabilen boru döşeme mavnaları gibi gelişmiş lojistik sistemler, denizin yüzlerce metre altında makine ve araçları yönetebilen akıllı elektronik cihazlar söz konusu. Kuzey Akım, bilim ve teknoloji sayesinde (yenilenemeyen enerjiyle de olsa) milyonlarca insanın yaşamına güç katıyor.
Çevresel Endişeler
Milyonlarca ton betonu ve çeliği Baltık Denizi’nin tabanına döşemek sadece lojistik bir zorluk değil, aynı zamanda çevresel bir zorluk. Bu ölçekte bir boru hattının döşenmesi sırasında deniz tabanına geri döndürülemez şekilde zarar verme potansiyeli çok büyük olabilir: Okyanus canlılarının ekolojileri yerinden olabilir, suya büyük miktarlarda alüvyon enjekte edilebilir ve arazi istikrarsız hale gelebilir.
Bu nedenle, boru hattının döşenmesinden önce binlerce bölge denetlenip kataloglanarak 40.000 kilometreden fazla jeofizik etüt gerçekleştirildi. Bu sayede hasarı azaltmak için en uygun yol belirlendi. Ayrıca denizi daha da fazla korumak amacıyla bir çevre izleme programı başlatıldı. Özel gemiler ve ROV’larla su kalitesi; deniz tabanında iyileşme; yerel balık, kuş ve memeli popülasyonları değerlendiriliyor.
Dünyanın En Akıllı PIG’leri
Kuzey Akım’ın bütünlüğü düzenli olarak boru hattı denetim göstergeleri (PIG) ile kontrol ediliyor. PIG’leri akıllı lavabo açıcılara benzetebiliriz. Borulara salınan bu cihazlar boru hattının yapısındaki en küçük değişiklikleri bile (örn. korozyon nedeniyle oluşanlar) otomatik olarak algılayıp kaydediyor. Kayıtlar daha sonra bir kontrol istasyonunda analiz ediliyor. PIG’ler ayrıca boru hattının döşenmesinden sonra meydana gelebilecek olası hareketleri de (örn. küçük darbelerden kaynaklananlar) tespit edebiliyor. Her PIG, Rusya’daki bir fırlatıcı aracılığıyla sisteme ateşleniyor ve Almanya’da boru hattından çıkarılıyor. Tespit edilen sorunları araştırmak için bakım ekibi gönderiliyor.
Sibirya’daki Kaynak
Kuzey Akım boru hattının doğalgazı, Rusya’nın Tümen oblastındaki Yuzhno- Russkoye petrol sahasından geliyor. Doğalgaz havuzu, bölge yüzeyinin yaklaşık bir kilometre altında. Burada 1 trilyon metreküpten fazla doğalgaz (Rusya’daki en büyük yataklardan biri) olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca 5,7 milyon ton kanıtlanmış petrol rezervi de var. Şu anda Yuzhno-Russkoye’de faaliyette olan 140’tan fazla doğalgaz kuyusu var ve günde 70 milyon metreküpten fazla doğalgaz çıkarıyor. Çoğunluğu 2.415 kilometre uzaktaki Viborg’a akıyor.
Kaynak: How It Works
